Ερωτικό πάθος; ή Ερωτική εμμονή;

Ο Παρεξηγημένος έρωτας... πόσα του προσάπτουμε... τον έχουμε δαιμονοποιήσει... για τα βάσανα και τον πόνο που υποτίθεται ότι αυτός μας δημιουργεί... γιατί τελικά νομίζουμε ότι βιώνουμε έρωτα, ενώ στην πραγματικότητα βασανιζόμαστε από τις εμμονές του νου μας, και αυτό από άγνοια ή άρνηση το ονομάσαμε έρωτα και πάθος... Πολύ διαφωτιστικό είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο "Έρωτας ή τίποτα", του Δημήτρη Καραγιάννη, ο οποίος αναφέρει στο κείμενο αυτό μια σαφή διάκριση μεταξύ του ερωτικού πάθους και της ερωτικής εμμονής:

"Ο σφοδρός έρωτας πολλές φορές δεν είναι πραγματικός, δηλαδή δεν σχετίζεται με την ερωτική επιθυμία για το πρόσωπο του άλλου, αλλά πρόκειται για μια έμμονη ιδέα που κατακλύζει το υποκείμενο, που θεωρεί τον εαυτό του σφοδρά ερωτευμένο. Στην πραγματικότητα το άτομο είναι εγκλωβισμένο σε ένα νοητικό κατασκεύασμα που όμως απέχει πολύ από τη λογική. Πρόκειται για μια ιδεοληψία, δηλαδή για μια ατομική νοητική αντίληψη, που ενώ βιώνεται από το πρόσωπο σαν αληθινή και σημαντική, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ανυπόστατη ιδέα.

Η ερωτική εμμονή, ενώ βιώνεται και περιγράφεται ως ακαταμάχητη έλξη για κάποιον που χαρακτηρίζεται ως ο ιδανικός έρωτας, στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα αντικειμενικό έρεισμα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που περιγράφουν με εμμονή το ερωτικό τους πάθος για έναν άνθρωπο που όμως δεν πρόκειται ποτέ να πραγματωθεί. Είτε γιατί ο άλλος δεν μπορεί αντικειμενικά (είναι παντρεμένος, ευρίσκεται σε μεγάλη απόσταση και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να μετακινηθεί, υφίσταται μια μεγάλη διαφορά ηλικίας, είναι ομοφυλόφιλος), είτε γιατί δεν το επιθυμεί, αφού εκείνος δεν είναι ερωτευμένος αντίστοιχα.

Ποια είναι διάκριση μεταξύ ερωτικού πάθους και ερωτικής εμμονής; Ο ερωτευμένος πλημμυρίζει από το συναίσθημά του για τον άλλο και τείνει να το βιώνει με θετικά συναισθήματα που εκκινούν από τον αγαπημένο και μεταφέρονται τόσο στον ίδιο, όσο και στους όποιους άλλους με τους οποίους σχετίζεται στην καθημερινότητά του.

Ο άνθρωπος που έχει παγιδευτεί στην ερωτική εμμονή, ενώ αναφέρεται στο πρόσωπο που έχει ερωτευτεί στην πράξη κατακλύζεται από αρνητικά συναισθήματα άγχους, έντασης, πόνου και δυσφορίας που τα αιτιολογεί ως αποδεικτικά στοιχεία του έρωτά του. Το μόνο θέμα που κατακλύζει τη ζωή του, είναι ο εμποδισμένος έρωτάς του. Εγκαταλείπει όλα τα άλλα τρέχοντα θέματα της ζωής του και σαφέστατα υπολειτουργεί σε σημαντικούς άξονες της ζωής του. Όλα ευρίσκονται σε αναστολή και έχει πείσει τον εαυτό του ότι, αν υπήρχε ανταπόκριση, τότε όλα θα άλλαζαν.

Οι φίλοι και οι δικοί του προσπαθούν να τον πείσουν για το ανέφικτο του έρωτά του, αλλά σύντομα κουράζονται από την επιμονή του να θέλει να αναφέρεται μόνο σε αυτό το θέμα και, όταν η συζήτηση απομακρύνεται, τότε προσπαθεί και την επαναφέρει ή διαφορετικά αποσύρεται στον εαυτό του. Οι ερωτικές εμμονές είναι συνήθως εντοπισμένες και δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, είτε ότι δεν έχει την νοητική επάρκεια για να καταλάβει το τι συμβαίνει. Ο πόνος του "Ν'αγαπάς και να μην αγαπιέσαι, τι καημός!Τι καημός!" διαποτίζει την ύπαρξή και καταγράφεται ως αποδεικτικό στοιχείο του ερωτικού συναισθήματος. Ο πόνος γίνεται το σύμπτωμα του έρωτα, ως αγιάτρευτης αρρώστιας, που μόνο η ανταπόκριση θα την θεραπεύσει. Ο προσεκτικός ακροατής που δεν μένει μόνο στην επιφάνεια της αγωνιώδους ικεσίας εκείνου που υποφέρει από την ερωτική εμμονή, θα διαπιστώσει ότι οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί για το αντικείμενο του πάθους είναι έντονοι. Δεν υφίσταται συνάφεια και αντιστοιχία μεταξύ των αρνητικών χαρακτηρισμών και των ισχυρισμών για την ένταση του ερωτικού συναισθήματος.

Η ερωτική εμμονή είναι μια κατάσταση αυτοκαταστροφής, δηλαδή κινείται στα όρια του θανάτου και όχι της επιθυμίας για ζωή που εμπνέει ο αυθεντικός έρωτας, (βλέπε σε προηγούμενο άρθρο, του Ουρανού και Γαίας," ο γνήσιος, αυθεντικός έρωτας"). Ο έρωτας αφορά το άνοιγμα στον άλλο, ενώ η εμμονή είναι ατομική αυτιστική αντίληψη που αποκλείει τον άλλον και δεν τον λαμβάνει υπόψιν του.

Ένας έμπειρος θεραπευτής γνωρίζει ότι η ερωτική εμμονή έχει τις ρίζες της στο ατομικό ιστορικό και για αυτό δεν προσπαθεί με λογικά επιχειρήματα να πείσει τον θεραπευόμενο που παρουσιάζει ερωτικές εμμονές για το ανεδαφικό του συναισθήματος, αλλά επιχειρεί να φέρει στην επιφάνεια τραύματα του παρελθόντος που δεν έχουν επιλυθεί και για αυτό τείνουν να αναβιώνουν μέσα από τραυματικές εμπειρίες στο παρόν. Απώλειες αγαπημένων προσώπων, όπως ο πρώιμος θάνατος γονιού, πλεγμένες ερωτικές σχέσεις των γονιών στις οποίες ενεπλάκησαν και τα παιδιά. επώδυνες αδικίες από το παρελθόν, πρώιμες σεξουαλικές κακοποιήσεις, εγκαταλείψεις και προδοσίες από προηγούμενες σχέσεις υφίστανται πάντα και τροφοδοτούν τον εσωτερικό πόνο που ζητά την εξήγησή του στον ανεκπλήρωτο έρωτα.

Δεν είναι που επιζητείται ο ζωογόνος έρωτας, αλλά ο διατρητικός πόνος που διαπερνά την ύπαρξη. Για αυτό και οι προτροπές των φίλων για δημιουργία σχέσης με κάποιον άλλον που θα μπορούσε να ανταποκριθεί, δεν εισακούονται, γιατί στόχος δεν είναι η δημιουργία σχέσης, αλλά η επιβεβαίωση του πόνου. Για αυτό και όταν οι φίλοι κουραστούν και απομακρυνθούν, η στάση τους θα καταγραφεί ως επιβεβαίωση της εγκατάλειψης και από αυτούς. Και η εσωτερική φωνή: "Κανείς δεν με αγάπησε πραγματικά, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για μένα!" επιβεβαιώνεται και στο σήμερα επώδυνα."

Σας θυμίζει κάτι αυτό; Εδώ έχουμε ένα παράδειγμα μιας πιο τυπικής περίπτωσης... μη ανταπόκρισης του έρωτα από το αντικείμενο του πόθου μας! και πως οι εμμονές, μας εγκλωβίζουν, με το άλλοθι του έρωτα. Τραβηγμένο και ίσως ξεκάθαρο σε αυτήν την περίπτωση θα πει κανείς.

Όμως αν ειλικρινά και έντιμα θυμηθούμε τον εαυτό μας... θα ήταν εύκολο να δούμε ότι ακόμη και σε έναν έρωτα που το αντικείμενο του έρωτά μας ανταποκρίθηκε... και σχετιζόμαστε μαζί του, μαζί και παράλληλα με τα θετικά συναισθήματα που μας πλημμυρίζουν, αναδύονται και βιώνουμε και όλα τα παραπάνω που οφείλονται σύμφωνα με τον κ. Καραγιάννη σε εμμονές. Συναισθήματα άγχους, έντασης, πόνου και δυσφορίας! Τη μια μέρα έτσι... τη μια μέρα αλλιώς.. ή τη μια στιγμή έτσι και την άλλη αλλιώς! Και όλο αυτό το ονομάσαμε έρωτα... Πιστεύουμε πράγματι μέσα μας ότι ο Έρωτας ευθύνεται και για τα αρνητικά συναισθήματά μας! Για αυτό τον έχουμε δαιμονοποιήσει! και πολλοί από εμάς τον αποφεύγουμε και επιλέγουμε να παραμείνουμε σε μια ζωή χωρίς έρωτα, στεγνή και περιορισμένη, μια ζωή που δεν επιτρέπει το κάλεσμα της ένωσης να ακουστεί, μια ζωή που δεν επιτρέπει να αφυπνιστεί η επιθυμία για βαθύτερες και ουσιαστικότερες συναντήσεις. (βλέπε "η φύση του Έρωτα") Ενδόμυχα τον αναχαιτίζουμε γιατί τρέμουμε στην ιδέα του να αποκαλυφθούν στον εαυτό μας δυναμικά οι εμμονές και τα τραύματά μας. Να μην αποκαλυφθεί ποτέ η ευθύνη μας για τα αρνητικά συναισθήματά μας και τις πραγματικές αιτίες τους!

Ας κρατήσουμε τη σαφή διάκριση λοιπόν... όταν είμαστε ερωτευμένοι πλημμυρίζουμε θετικά συναισθήματα για το αντικείμενο του έρωτά μας... πλημμυρίζουμε θετικά συναισθήματα που απλώνουν όχι μόνο στο αντικείμενο του έρωτά μας, απλώνονται παντού! Νιώθουμε εξύψωση και διεύρυνση! επιθυμία για Ζωή! Αυτό εστί Έρωτας...

Όποια άλλο αρνητικό συναίσθημα και ένταση οφείλεται σε εμμονές που προκύπτουν από τα τραύματά μας, μικρά ή μεγάλα... και που μας αρέσει ή όχι είναι παρόντα και αναδύονται με ορμή, κόντρα σε όλα τα θετικά συναισθήματα.

Όταν μας αγγίξουν τα βέλη του έρωτα, βρισκόμαστε να ζούμε καταστάσεις παραδοξότητας. Βιώνουμε και τα δύο....εξύψωση και ανάταση... και παράλληλα ή τις επόμενες στιγμές πόνο, αγωνία, δυσφορία που απορρέουν από τις εμμονές μας. Βιώνουμε αντιφατικά ισχυρά συναισθήματα που δημιουργούν έντονες εσωτερικές συγκρούσεις... Συγκρούσεις που μπορεί εύκολα να καλύπτουμε μέσα στην πεζή καθημερινότητά μας... όμως υπό το φως του Έρωτα αποκαλύπτονται για να εκκινήσει εάν το επιλέξουμε, η διαδικασία της θεραπείας των αιτιών τους! Γιατί είμαστε πλάσματα ατελή στην εκδήλωσή τους, τέλεια στην ουσία τους. Είμαστε πλάσματα που έχουν μέσα τους ζωντανό το όραμα και τη δυναμική της τελειότητάς τους... και ο έρωτας είναι ένα γλυκό σπρώξιμο στη διαδρομή προς αυτήν την κατεύθυνση... είναι ΤΟ ΔΩΡΟ ΕΝΘΥΜΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ ΠΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ! Είναι ένας φάρος που φωτίζει το δρόμο προς αυτήν την ολοκλήρωση!

Ευαγγελία Τσέλκου